ماسک تنفسی نمونه هایی از تجهیزات حفاظتی شخصی هستند که برای محافظت در برابر ذرات معلق در هوا و آلودگی ها استفاده می شود. کلیه وسایل محافظت تنفسی یکبار مصرف بوده و باید پس از استفاده دور انداخته شوند. ماسک ها انواع مختلفی دارند که به دو دسته اصلی ماسک های تنفسی جراحی یا پزشکی و ماسک های تنفسی N95 تقسیم می شوند.
فهرست مطالب
معرفی انواع ماسک های تنفسی
انواع ماسک های موجود در بازار عبارتند از:
1- ماسک های پارچه ای
این نوع ماسک ساده ترین ماسکی است که می توان استفاده کرد. در طول بیماری همه گیر تنفسی به دلیل کمیابی یا وجود فیلترهای مصنوعی در ماسک صورت، برخی از افراد ترجیح می دهند از محصولات پارچه ای برای ایمنی تنفس استفاده کنند. دانشمندان نفوذ آئروسل ها را در پنج نوع مختلف لباس، تی شرت، حوله، روسری و ماسک های پارچه ای در مقایسه با فیلتراسیون ماسک های فیلتر دستگاه تنفس N95 مطالعه کرده اند.
آزمایش ها برای اندازه های مختلف آئروسل های پراکنده و مونودایپرس در حدود 20-1000 نانومتر برای ذرات NaCl در دو سرعت مختلف انجام شد. دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که نفوذ ذرات در این نوع مواد بسیار بیشتر از ماسک های فیلتر ماسک تنفسی N95 است.
ماسک پارچه ای
2- ماسک تنفسی N99
این ماسک تنفسی در کلاس N99 تولید می‌شود و دارای قابلیت فیلتراسیون 99 درصد است. این ماسک با الیاف 5 لایه، علاوه بر داشتن لایه های محافظتی استفاده شده در سایر ماسک ها، یک لایه نانو الیاف هم دارد. این امر اصلی ترین نقش در فیلتراسیون ماسک ها است.
لایه ی اضافی، قابلیت فیلتراسیون را در این ماسک ها تا 100 برابر ماسک های معمولی افزایش داده، و تا 0/3 میکرون یا 300 نانومتر بهبود می بخشد. از دیگر مزیت های این محصول می توان به کارایی بالا، افت فشار پایین، طراحی زیبا، تجهیز به کربن اکتیو جهت جذب مواد شیمیایی، گاز آلاینده، فیوم، بو و غیره، وزن بسیار کم و تجهیز به گیره بینی جهت راحتی و ثابت ماندن ماسک روی صورت اشاره کرد.
از این ماسک تنفسی برای کارکنان بیمارستان و آزمایشگاه ها، افراد با مشکل آسم و ناراحتی ریه استفاده می شود. علاوه بر این، در هوای غبارآلود یا پر از گاز و دارای ریزگردهای شیمیایی، جهت تردد در محیط های آلوده و جلوگیری از سرماخوردگی و بیماری های واگیردار نیز می توان از این محصول استفاده نمود.
ماسک تنفسی N99
برای خرید ماسک تنفسی بدون سوپاپ نانو N99 نانو پاک می توانید به بخش فروش ماسک تنفسی N99 هتمت مراجعه فرمایید.
3- ماسک تنفسی N95
ماسک تنفسی N95 یک محافظ تنفسی است که به منظور فیلتراسیون بسیار کارآمد ذرات معلق در هوا طراحی شده است. لبه های ماسک تنفسی طوری طراحی شده اند که در اطراف بینی و دهان کیپ می شوند. از ماسک تنفسی های جراحی N95 معمولاً در محیط های مراقبت های بهداشتی استفاده می شود. برخی از ماسک های تنفسی N95 دارای دریچه های بازدم در نزدیکی دهان کاربر هستند.
دریچه های بازدم محیط فیلتر را دور می زنند و هوای خارج شده از دهان را مستقیم به بیرون هدایت می کند. علاوه بر این موجب راحتی فرد می شود زیرا گرما و رطوبت کمتری ایجاد می شود. نقطه ضعف این ماسک ها این است که اگر یک فرد بدون هیچگونه علائمی، ناقل بیماری عفونی باشد، در حال بازدم ویروس یا عامل بیماری زا را به محیط خارج ساطع کرده و احتمالاً افراد در مجاورت فرد را آلوده کند.
نوع دیگری از ماسک N95 نمونه بدون سوپاپ است و از لایه های اسپان باند، کامپوزیت اسپان باند، ملت بلون و لایه نانو الیاف تشکیل شده که در برابر انواع آلودگی ها و عوامل بیماری زا، از سیستم تنفسی محافظت می کند. وزن کلی لایه ها مجموعا ۱۳۰ گرم در متر مربع است که این ۳ لایه ۶۰، ۴۰ و ۳۰ گرم به همراه ۱ لایه نانو می باشد.
قابلیت به دام اندازی ماسک تنفسی نانوN95 درصد ذرات ۰/۳ میکرون و افت فشاری کمتر از ۶۰ پاسکال برای آلودگی های محیط های مختلف است که از آن در اماکنی همچون بیمارستان، معدن و مناطقی با مواد شیمیایی غیرسمی و همچنین محیط های عمومی استفاده می شود.
علاوه بر این با دارا بودن فنر فیکسر روی بینی، ماسک کاملا روی صورت فیکس شده و به خوبی فرم روی بینی را می‌گیرد. لازم به ذکر است اسفنج پلیمری پشت چسب دار مرغوبی داخل بسته قرار دارد که جهت کاهش التهاب روی بینی و بهتر فیکس شدن ماسک روی صورت، به دلخواه مصرف کننده قابل نصب است.
برای خرید ماسک تنفسی سه بعدی N95 رسپی نانو می توانید به بخش فروش ماسک تنفسی سه بعدی N95 هتمت مراجعه فرمایید.
4- ماسک تنفسی جراحی 80
ماسک جراحی یکبار مصرف و گشاد است که یک مانع فیزیکی بین دهان و بینی فرد در مقابل آلودگی های احتمالی در محیط نزدیک ایجاد می کند. این ماسک ها شخصی و غیر قابل اشتراک گذاری اند که ماسک صورت نامیده می شوند. اگرچه همه ماسک های صورت الزاما نمونه های جراحی نیستند. این ماسک ها معمولاً دارای ساختار سه لایه هستند.
لایه میانی فیلتر است در حالی که لایه داخلی برای جذب رطوبت است و لایه خارجی آب را دفع می کند. با این حال، ماسک مسطح دارای سطح حفاظتی کمتری است و هنگام انتخاب ماسک از نوع مسطح در هوای آلوده، لازم است که احساس راحتی و سطح حفاظت را در نظر گرفت.
ماسک تنفسی سه لایه
البته این نمونه از ماسک ها در ضخامت ها و قابلیت های متفاوت برای محافظت از فرد در برابر تماس با آلودگی ها ساخته می شوند. ماسک صورت، ذرات بسیار ریز موجود در هوا را که ممکن است از طریق سرفه، عطسه یا برخی از اقدامات پزشکی منتقل شوند، فیلتر یا مسدود نمی کند. ماسک های جراحی نیز به دلیل داشتن تناسب شل بین سطح ماسک و صورت، محافظت کاملی در برابر میکروب ها و سایر آلودگی ها ندارند.
ماسک تنفسی 80 بدون سوپاپ از کلاس نوع I با قابلیت به دام اندازی ۸۰ درصد برای ذرات ۰/۳ میکرون و افت فشاری کمتر از 25 پاسکال بر سانتی متر مربع است. نوع نانو این ماسک ها اصلاح شده با نانو الیاف، دارای قدرت جذب بالایی در مقابل ریز گرد ها و عوامل بیماری زا دارند. از جمله مزیت های قابل توجه این محصول فیلتراسیون کامل ریزگرد ها بدون افزایش قابل توجه افت فشار، جلوگیری از نفوذ میکروب و ویروس و افزایش زمان فیلتراسیون و عمر ماسک است.
برای خرید ماسک تنفسی سه لایه نانو 80 رسپی نانو می توانید به بخش فروش ماسک تنفسی سه لایه نانو 80 هتمت مراجعه فرمایید.
5-محافظ صورت
این ماسک ها سبک وزن و کم هزینه هستند که از سربند های پلاستیک در سر و یک سپر صورت پلیمری شفاف تشکیل شده است. قسمت شفاف در بیشتر موارد توسط پلی کربنات (PC) ساخته می شود. این به عنوان یک سپر برای محافظت از قسمت های صورت در برابر تماس مستقیم و جلوگیری از انتقال مایع یا عفونت هنگام صحبت کردن، عطسه و سرفه عمل می کند.
مقایسه ماسک های جراحی و تنفس های جراحی N95
FDA ماسک های جراحی و ماسک های تنفسی N95 را بر اساس موارد استفاده آنها این چنین معرفی می کند:
ماسک جراحی
این نوع ماسک ها یکبار مصرف و گشاد است که یک مانع فیزیکی بین دهان و بینی شخص با آلودگی های احتمالی در محیط نزدیک ایجاد می کند. ویژگی های این ماسک عبارتند از:
- این ماسک ها اغلب ماسک صورت نامیده می شوند.
- انتقال قطرات تنفسی به دیگران را کاهش می دهد.
- مانع از رسیدن خون یا سایر مواد عفونی به پوست، دهان یا مخاط مخاطب می شود.
- از استنشاق قطرات و ذرات بزرگتر جلوگیری می کند.
- از محیط استریل با جلوگیری از انتشار آلاینده ها مانند بزاق یا ترشحات تنفسی ناشی از بازدم حفاظت می کند.
ماسک جراحی
ماسک تنفسی N95
- این نوع ماسک دارای فیلتراسیون بسیار کارآمد در مقابل ذرات معلق در هوا است.
- لبه های ماسک اطراف بینی و دهان کیپ می شوند.
- دارای قابلیت محافظت در برابر ذرات استنشاق شده است.
- این ماسک در برابر مایعات مقاوم است و پراکندگی بازدم را محدود می کنند.
موارد قابل توجه در استفاده از ماسک تنفسی N95
افراد مبتلا به بیماریهای مزمن تنفسی، قلبی یا سایر بیماری هایی که تنفس را مشکل می کنند، باید قبل از استفاده از ماسک تنفسی N95 با پزشک خود مشورت کنند، زیرا این ماسک می تواند تنفس را برای شخص دشوارتر کند. البته برخی از مدل های این ماسک دارای دریچه های بازدم هستند که می تواند نفس کشیدن را آسان کرده و به کاهش تجمع گرما کمک کند.
برای آشنایی بیشتر با ماسک تنفسی 3 بعدی می‌توانید به مقاله ماسک تنفسی 3 بعدی – همه آنچه که لازم است درباره ماسک 3 بعدی بدانیم مراجعه کنید.
استفاده از ماسک N95 در حفاظت های صنعتی و بهداشتی
اکثر ماسک های تنفسی N95 برای استفاده در ساختمان سازی و سایر مشاغل صنعتی که کارگران در معرض گرد و غبار و ذرات کوچک هستند، تولید می شوند. علاوه بر این برخی از ماسک های N95 برای استفاده در محیط مراقبت های بهداشتی نیز به کار می روند.
این ماسک ها توسط پرسنل مراقبت بهداشتی در حین عمل استفاده می شود و برای محافظت از بیمار و پرسنل ها در برابر انتقال میکرو ارگانیسم ها، مایعات بدن و ذرات معلق مورد استفاده قرار می گیرد. این ماسک های تنفسی N95 از نوع کلاس II هستند.
عملکرد و اجزای ماسک های تنفسی
مواد فیلتر کننده ماسک های تنفسی و ماسک های طبی معمولاً بافته نمی شوند. این مواد که در ابتدا از الیاف طبیعی استفاده می کردند، با معرفی ترمو پلاستیک های مصنوعی، به ویژه پلی پروپیلن، حدود 40 سال پیش اهمیت بیشتری پیدا کردند. پلی پروپیلن یکی از پنج رزین پلاستیکی اصلی است که مقادیر زیادی از آن در بسیاری از کشورها تولید می شود.
ماسک های تنفسی
برخی از پارامتر های قابل تغییر در پلی پروپیلن، شامل ضخامت فیبر (تا قطر میکرون یا زیر میکرون)، تراکم الیاف در واحد سطح یا حجم، چگالی نقاط پیوند و جهت گیری متوسط الیاف است. برای فیلتراسیون و به دام انداختن ذرات آبی (مانند ماسک های تنفسی و ماسک های پزشکی)، سطوح الیاف پلی پروپیلن نیاز به اصلاح دارند تا آنها را آب دوست (جذب آب) کند زیرا پلی پروپیلن ذاتاً آبگریز است.
کارآیی فیلتر های الکترو استاتیک رزینی هنگامی کاهش می یابد که در معرض غبار روغن هوا و سایر مواد محافظ بار الکترو استاتیک قرار گیرند. هنگامی که ذرات توسط یک فیلتر اسیر می شوند، به فیبر ها محکم می چسبند و خروج ذرات را دشوار می کند. فیلتر ها معمولاً با چسبندگی ذرات اضافی به الیاف فیلتر، کارآمدتر می شوند. این افزایش کارایی نتیجه افزایش تعداد ذراتی است که به الیاف فیلتر چسبیده اند. افزایش مقاومت در نهایت تنفس را هنگام استفاده از ماسک مشکل می کند.
نتیجه گیری
امروزه با شیوع ویروس کرونا، استفاده از ماسک های تنفسی بسیار متداول شده است. برای افراد عادی که با بیماران در محیط مراقبت های بهداشتی کار نمی کنند، یک پوشش پارچه ای صورت بهترین ماسک برای کرونا ویروس است. ماسک زدن بخش مهمی از پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا است، اما همیشه به یاد داشته باشیم که بهترین راه محافظت در برابر ویروس، فاصله گذاری اجتماعی است. در این بین، شناخت نمونه های مختلف ماسک و آگاهی از نحوه عملکرد آنها، می تواند در یک انتخاب خوب موثر واقع شود.
انتخاب ماسک
ماسک های تنفسی انواع متعددی دارد که بعضی صرفا برای جلوگیری از جذب آلودگی های محیط طراحی شده و بعضی دیگر با درصد فیلتر پایین، برای جلوگیری از انتقال آلودگی و یا بیماری به دیگران می باشد. تفاوت های عمده ای بین ماسک های پزشکی و ماسک های تنفسی وجود دارد.
ماسک پزشکی برای محافظت از دیگران در برابر آلودگی هایی است که از شخص خارج می شود. که همچنین برای محافظت از سیستم تنفسی طراحی شده است. ماسک های تنفسی N95 با امکان کیپ شدن روی صورت، اثر بخشی بیشتری در جلوگیری از بیماری و آلودگی ها دارد. ماسک های N95 نیز دارای انواع مختلف با سوپاپ و بدون سوپاپ هستند که عملکرد و کارایی متفاوتی دارند.
برگرفته از منابع:
مقاله ویژگی های ماسک های تنفسی و پزشکی
مقاله مروری بر کارآیی فیلتراسیون از طریق ماسک
مقاله ماسک های تنفسی N95 ، ماسک های جراحی و ماسک های صورت